Szamanizm
Szamanizm, jedno ze zjawisk charakterystycznych dla wierzeń i praktyk religijnych pierwotnych ludów zbieracko-łowieckich, myśliwskich oraz częściowo pasterskich. Szamanizm, jedno ze zjawisk charakterystycznych dla wierzeń i praktyk religijnych pierwotnych ludów zbieracko-łowieckich, myśliwskich oraz częściowo pasterskich. Dziś wiele ludzi kojarzy szamanizm z sztuką leczenia, albo też wiążą go z kultem Wicca. Pomimo, że Wicca jest naturalną religią i jej członkowie znają się na ziołach jest między nią a szamanizmem duża różnic mianowicie w kulcie Wicca wiedza o leczeniu jest przekazywana z pokolenia na pokolenie, a szamani zyskują swoją wiedzę i umiejętności uczestnicząc w niebezpiecznej podróży. Szamanizmu nie można się po prostu nauczyć poprzez jakieś seminaria tak jak to jest z kultem Wicca. Słowo szamanizm pochodzi od słowa „sramanas”, które oznacza tyle co rezygnację z człowieka i określa tym samym całkiem inną kulturę, która istniała już 250000 lat przed naszą erą. Szaman jest centralną postacią w każdej społeczności uznającej ryty szamańskie. Słowo to pochodzi od rdzenia "sza" oznaczającego w języku Ewenków wiedzę; szaman to więc ten, który wie. Osoba ta ma ambiwalentną pozycję w społeczności: darzona jest zwykle wielkim szacunkiem i bywa bardzo hojnie obdarowywana, jednak posiadane przez nią moce oraz jej bliskie stosunki z potężnymi siłami natury każą również zachowywać rezerwę i dystans. O ile w Ameryce Południowej szamani bywają pełnoprawnymi członkami grupy, to częste u mieszkańców Syberii jest izolowanie szamana, który nierzadko zamieszkuje w odosobnieniu, nie uczestniczy w polowaniach i pracach gospodarczych. Jego całkowite uzależnienie od społeczności można wiązać również ze szczególnymi cechami charakteru, które uniemożliwiają normalne funkcjonowanie; więcej na ten temat poniżej. Szaman, jako "ten, który wie", jest darzony wielkim autorytetem. Jego bogata wiedza na temat roślin często prowadzi do przejęcia roli lekarza lub - szerzej - "opiekuna medycznego". Szaman potrafi leczyć ciężkie obrażenia i choroby oraz codzienne niedomagania, potrafi również przyspieszyć rozwiązanie lub złagodzić bóle porodowe, jest wzywany do osób opętanych przez demony lub złe duchy; pełni zatem role analogiczne do, odpowiednio - chirurga, lekarza pierwszego kontaktu, akuszera, anestezjologa, psychologa i psychiatry. Największą umiejętnością szamana jest jednak bezpośrednie kontaktowanie się ze światem duchów; szamani nierzadko proszeni są o radę lub przestrogę dotyczącą przyszłości. Ze względu na swoje niezwykłe doświadczenia szaman potrafi skupić uwagę grupy przy wieczornym ognisku swoimi niezwykłymi opowieściami o duchach, przyrodzie i historii oraz półimprowizowanymi pieśniami na te tematy. Zależy już od indywidualnych umiejętności narratorskich i osobowości danego szamana, czy jego opowieści i pieśni staną się stałym elementem kultury danej społeczności i zaczną żyć własnym życiem jako samodzielna kosmogonia i mitologia, czy też będą towarzyszyć wyłącznie rytualnym spotkaniom starszych, rytom inicjacyjnym i innym rzadkim okazjom, jak święta astronomiczne. Szamanizm rozkwitł na tle wierzeń animistycznych; zakładają one ciągłą obecność świata duchowego we wszystkich przejawach natury. Wiele kultur animistycznych przedstawia sobie świat jako kosmos trzypoziomowy: pośrodku znajduje się płaski dysk Ziemi, pod spodem świat duchów złych czy nieżyczliwych, a nad Ziemią świat duchów dobrych, pomocnych. O ile każdy człowiek doświadcza obecności duchów pod postacią sprzyjających zdarzeń, choroby, leczniczej rośliny itp., to właśnie szaman jest osobą wybraną do bezpośredniej styczności z tymi istotami. Warto podkreślić słowo "wybrany"; nie można samemu upoważnić się do kontaktów ze światem duchów: inicjatywa zawsze pochodzi "z góry" (lub "z dołu"' więcej na ten temat poniżej). Kontakt z duchami następuje w transie; szaman wprowadza się w trans najczęściej poprzez rytmiczne bębnienie, monotonny śpiew oraz spożycie "roślin wizyjnych" ( halucynogennych). W czasie rytuału traci częściowo przytomność, podczas gdy jego dusza wędruje swobodnie po świecie duchów, korzystając z pomocy sprzyjającego ducha (por. totem). Podczas wędrówki szaman może ujrzeć rzeczy niedostępne dla reszty społeczności; stąd przekonanie, że w mocy szamana jest widzieć przyszłość i przeszłość. Jednym z najbardziej znanych rytuałów szamańskich uwzględniających zażywanie środków halucynogennych jest ceremonia picia wywaru zwanego ayahuasca z Ameryki Południowej. W innych kulturach szamańskich zażywane są najrozmaitsze rośliny lub grzyby zawierające związki psychoaktywne; u Indian Warao w Wenezueli funkcję tę pełni zwykły tytoń. Roślina wizyjna jest albo zupełnie zarezerwowana do spożycia dla szamana, albo jest medykamentem stosowanym powszechnie w społeczności. Najpowszechniejszą używką stosowaną przez szamanów syberyjskich był muchomor czerwony amanita muscaria, chociaż stosowano także inne środki halucynogenne takie jak wywary z kory cedrowej i jagód. Pito także krew pochodzącą z renifera bądź świni (zależnie od zamieszkania danej grupy etnicznej). Dodajmy, że choć najczęstszy w szamanizmie jest motyw duszy opuszczającej ciało w swoich wędrówkach, czasem w transie aktywną rolę odgrywa ciało, oddając się duchom i ulegając czasowemu "opętaniu". Szaman zdolny do takiej formy kontaktu z duchami mówi ich głosem, wieszczy, wreszcie w formie improwizowanej dramy przedstawia w tańcu i śpiewie to, co każą mu przekazać władające nim moce. Ważnymi punktami styczności z zaświatami są dla każdego człowieka narodziny i śmierć; szaman asystuje więc przy porodzie i odprowadza umierających, pełniąc rolę tzw. psychopompa. Gdy więc dusza wstępuje w nowonarodzone dziecko, zadaniem szamana jest dobrze ją w tym ciele "ulokować", by uniknąć "niedopasowania", skutkującego w późniejszych zaburzeniach duchowych; również energie opuszczające zmarłego dzięki zręcznej asyście psychopompa łączą się z zaświatami we właściwej harmonii. Nie zostaje się szamanem z własnej woli. W wielu kulturach podaje się, że małe dziecko, które kiedyś zostanie łącznikiem ze światem duchów, nosi od narodzin fizyczne ślady swojej inności: dodatkowe kości wewnątrz ciała, szósty palec, deformacje. Inicjacja następuje zwykle w wieku młodzieńczym: chłopiec odczuwa narastające napięcie, zachowuje się nietypowo, agresywnie, szuka izolacji - są to pierwsze widoczne objawy szczególnie bliskiego kontaktu z duchami. Gdy młodzieniec poczuje właściwy "zew", opór psychiczny powoduje narastanie niepokojących objawów. Słowami "Gdybym nie został szamanem, zginąłbym" określił tę konieczność szaman z plemienia Niwchów (Giliaków) z Syberii. Wspomniany zespół syndromów psychologicznych kazał niektórym europejskim badaczom poszukiwać korzeni szamanizmu w zaburzeniach psychicznych. Kluczowym momentem jest tak zwana "choroba szamańska". W pewnym momencie przyszłego szamana odprowadza się w odosobnienie, nierzadko wiele kilometrów od osady, i zostawia w szałasie, napojonego specjalnym wywarem sporządzonym z roślin sprowadzających wizje. Następuje potem utrata przytomności, trwająca od wielu godzin do wielu dni; traktuje się ją jako pierwszy "prawdziwy" kontakt ze światem duchów. W niektórych kulturach uważa się, że w tym czasie przyszły szaman jest cięty na kawałki przez duchy, które chcą w ten sposób odnaleźć dodatkowe kości lub w inny sposób potwierdzić "odpowiedniość", "autentyczność" tej osoby. W kulturach o bardziej totemistycznym zabarwieniu, wtedy właśnie odchodzący szaman przekazuje młodemu adeptowi swój totem; przekazane zostaje mu wsparcie określonego ducha-zwierzęcia. Niektórzy nie przeżywają tej próby; ci, którzy przeżyją, zostają szamanami. W czasie pierwszego okresu szaman uczy się swoich powinności; w kulturach, w których pierwsze znaczenie ma bęben, wtedy właśnie jest odpowiedni czas na jego skonstruowanie. Ponieważ to właśnie dźwięki wydawane przez bęben sprowadzają duchy, naciąg musi zostać nierzadko wykonany ze skóry określonego - totemicznego - zwierzęcia. Szaman zaczyna odbywać swoje pierwsze wyprawy w zaświaty, podczas których nawiązuje kontakt z swoim duchem przewodnim (ang. guiding spirit) – jest on tym przedstawicielem zaświatów, który będzie wspierał i kierował duszę ludzką w czasie podróży. W niektórych kulturach te pierwsze spotkania determinują charakter szamana, który może trafić pod opiekę dobrego lub złego ducha; w swoich wędrówkach będzie więc on odpowiednio wznosił się do świata jasności lub opadał w ciemność. W innych tradycjach nie akcentuje się tak bardzo charakteru danego szamana i jest on zdolny do wszechstronnych podróży. W każdej społeczności istnieje określony zestaw atrybutów, którymi tradycyjnie charakteryzuje się szaman. Uwzględnia to przede wszystkim strój; np. tylko szamanowi wolno nosić określone kości zwierząt albo określoną ich ilość. Jak wspomniano powyżej, szaman jest też blisko związany ze swoim bębnem; czasem tylko on może przygotowywać halucynogenny wywar, jest więc posiadaczem odpowiednich narzędzi i naczyń lub samych roślin. Współcześnie wciąż istnieją kultury oparte rdzennie na szamanizmie, głównie w Ameryce Południowej oraz Azji Północnej, ilość ich jednak dramatycznie spada z powodu postępującego pochodu współczesnej cywilizacji. Na fali odrodzenia dawnych wierzeń ( neopogaństwo, neodruidyzm itp.), zwiększa się również zainteresowanie szamanizmem; spotyka się rzecz jasna określenie "neoszamanizm". Osoby propagujące powrót do szamanizmu upowszechniają wiedzę o tym jednym z najstarszych przejawów ludzkiej religijności; organizowane są warsztaty, a nawet "kursy szamanizmu". Obecnie najbardziej znanym propagatorem szamanizmu jest amerykański antropolog Michael Harner. Tłumaczenie: Marcelo
Zastraszacze
Początki szamanizmu sięgają górnego paleolitu (od ok. 30 tys. do 10 tys. lat p.n.e.), a jego elementy znaleźć można u ludów obu Ameryk, Azji Południowo-Wschodniej, Oceanii i Afryki. Szamanizm występuje w wielu lokalnych odmianach, które łączy specyficzna rola szamana w kulcie.
Droga do stania się szamanem zaczyna się zwykle od zarażenia się śmiertelną chorobą. Starsi nie widzieli różnicy między chorobami ciała i ducha, przez co zawsze znajdywali drogę na wyleczenie chorób ciała poprzez duszę. W taki to właśnie sposób niedoszły szaman udaje się podczas swej choroby w „podróż”, w której znajdzie drogę do swojej „wyższości”. Kiedy to szaman natrafi na najkrytyczniejszy punkt swojej choroby, to wtedy spotyka się z mitycznym stworem, wiąże się z swoim szczepem i otrzymuje potrzebną mu wiedzę, by leczyć samego siebie z chorób.
Jednak nie zawsze to się udaje i osoba umiera. Niektórzy tracą zmysły, a niewielkiej ilości udaje się przeżyć owy proces. Z miejsca obserwatora wydaje się, że nowy szaman mimo wszystko doznał uszczerbku na umyśle, ale z punktu widzenia szamana i jego klanu jest ta osoba znacznie mądrzejsza i cały czas jest w kontakcie z światem spirytystycznym. Dlatego widzi on świat inaczej niż pozostali ludzie.
2. Prawdziwy szaman stworzył sobie dostęp do dużej wiedzy i do swojego społeczeństwa. Posiada on pełną wiedzę o polowaniu, o zbieraniu roślin i ziół leczniczych, a także o psychice swego społeczeństwa. Dlatego posiada znacznie ubogacone słownictwo niż pozostali z jego klanu. Obok swego prawdziwego powołania wiele szamanów jest też artystami.
3. Szaman większość z swoich umiejętności otrzymuje od wielu różnych „stróżów” i bogów. Członkowie pogańskich grup, które pracują z szamanizmem, znajdują zwykle podczas swego życia jedno lub dwa „silne zwierzęta”. Szamani panują nad całym, mitycznym królestwem zwierząt, roślin i mocy przyrody, które oni przywołują i mogą wykorzystać do swoich celów. Przez co mają dużą wiedzę na temat historii swego ludu.
4. Szaman w pewnym stanie może przywołać nadzwyczajne umiejętności. Przykłady tych mocy to: widzenie w ciemności, perfekcyjna cielesna równowaga jak i nadzwyczajna skoczna siła. To ostatnie jest wykorzystywane jako dowód na ich powiązanie ze światem duchowym. Kolejne umiejętności to: leczenie ran swojego ciała i przetrwanie cielesnych trudności, które mocno zraniłyby lub nawet byłyby śmiertelne dla zwykłego człowieka.
5. Szamani posiadają boski ogień tworzenia.
6. Techniki leczenia posiadane przez szamana są jednorazowe i nie są nauczane innym uzdrowicielom.
7. Szaman w tym samym czasie może działać na różnych poziomach rzeczywistości.
8. Szaman by uzdrowić człowieka może go zabrać do świata bogów (do nieba), i tylko szaman jest w stanie sprowadzić z powrotem zagubioną duszę.
9. Szaman posiada kontrolę nad swoimi duchowymi pomocnikami. W przeciwieństwie do Voodo czy Santeri, szaman przyjmuje postać swojego pomocnika, albo ducha.
To sformułowanie może się wydawać paradoksalne na pierwszy rzut oka, ale w rzeczywistości jest inaczej. Opisane jest, które rośliny są ważne dla szamana i jego plemienia, jak oni się nimi posługują i jakie mają one działanie. Nam musi być jasne, że te plemiona żyją jako jedność z naturą, w pełni ją respektują i chcą się od niej uczyć.
Magiczne rośliny, które są wykorzystywane przez szamanów mają psychoaktywne i halucynogenne działanie. Pobudzają umysł i ducha, a przez co przywołują wizje. Szamani muszą być świadomi swoich działań, gdyż Tylko dawka czyni, że dana substancja nie jest trucizną" (Dosis facit venenum/Paracelsus). Na to, że zioła są właściwie użyte wpływa też czas, miejsce i odpowiednie warunki.
Szaman a grupa
Świat duchów
Osobowość szamana, inicjacja oraz atrybuty
(nie jestem pewien co oznacza to słowo)
Cebilbaum ma dla szamanów i ich współplemieńców ogromne znaczenie. Dla nich przedstawia on drzewo wiedzy (poznania). Ono posiada silne psychoaktywne, halucynogenne albo wizyjne elementy. W szczególności nasiona są wykorzystywane podobnie jak narkotyk, albo wykorzystuje się je w rytuałach.
Przy wciąganiu przez nos można poczuć lekkie ukłucia. Na początku robi się ciało cięższe (w szczególności ręce i nogi), ale z ciepłym i miłym uczuciem na ciele. Po około 5 minutach przed oczyma ukazują się wirujące światełka. Te światełka szybko stają się przelatującymi formami i strukturami. (Wzór Tiahuanaco(patrz zdjęcie). Od tej chwili widać blade kolory. Po czym szybko przemija ten stan i wizje się urywają. Przez pewien moment czujemy się niedobrze. Cały proces trwa 25 minut.
Napój Ayahuasca jest tworzony z tropikalnej, połykającej rośliny, która w języku Inków nosi nazwę Ayahuasca. Ta nazwa obejmuje też tworzony z niej napój, jaki i cały rytuał.
W środku znajduje się środek o nazwie Dimetylotryptamina (DMT). Jest ona jedną z najsilniejszych substancji halucynogennych.
DMT jest tworzone również w ciele, a posiadają go również zwierzęta i rośliny, jest również spożywana podczas jedzenia. Spożywane jako pokarm substancja ta nie dochodzi jednak do mózgu, gdyż jest rozkładana przez pewien enzym (Monoaminooksydaza). Aby temu zapobiec trzeba najpierw „unieszkodliwić” MAOH ( Monoaminooksydaza), a później DMT może swobodnie dostać się do mózgu. Po unieszkodliwieniu MAOH musimy uważać, gdyż po spożyciu pewnych środków możemy umrzeć.
Do produkcji napoju części kory zostają ugotowane, następnie zostają dodane kwiaty Chacruny albo innych roślin, a mieszanka jest gotowana nad ogniem do czasu, aż mieszanka stanie się grubą masą. Często napojowi dodaje się drugą roślinę (MAOH), aby uzyskać pełny efekt. Masa jest bardzo psychoaktywna i wywołuje wizje, które trwają od półtora do czterech godzin.
Podczas tego mówi się o podróżach międzyplanetarnych, mitycznych bogach i doświadczeniach pozacielesnych. Generalnie podczas przyjmowania środków halucynogennych można się spodziewać bardzo drastycznych efektów, przez co może dojść do niemałego przestraszenia się, co z kolei może pozostawić ślad na naszej psychice. DMT prowadzi do innego widzenia świata otaczającego nas, a przy większych środkach może nawet przenieść do realnego, ale innego świata.
Szamani działanie tego napoju nie przypisują zawartości, ale mówią o duszy rośliny, która ukazuje im to co mają zobaczyć. Jeśli szamani znajdą jakąś nieznaną roślinę i chcą się przekonać o jej działaniu to wtedy wkładają ją do tegoż napoju. Wierzą, że dusza rośliny poprzez zanurzenie w tym napoju staje się bardziej dla szamana otwarta i dowiedzą się więcej o jej właściwościach. Szamani leczą swoich pacjentów za pomocą DMT.
Guayasa jest bardzo znaczącą rośliną, która dzisiaj rośnie tylko w wielkich plantacjach. W niektórych ludach jest z tej rośliny robiony napój, który zostaje przyjmowany podczas rytuału. Liście najpierw są suszone, a późnie gotowane około jednej godziny, by uzyskać pełne właściwości napoju. Według reguły do jednej filiżanki napoju jest wykorzystywane pięć liści, z których jeden zawiera 1,7-1, 8% kofeiny.
Mężczyźni pili około 2,2 litry rano. Czyli mieli około 690 mg kofeiny w ciele co odpowiada 8 filiżankom kawy. Napój dodawał im siły i odbierał poczucie głodu co było bardzo przydatne podczas polowań. Mężczyźni tego plemienia gotują liście godzinami, a nawet i całymi nocami. Mimo, że kobiety i dzieci też mogą spożywać napój to zabrania się im przygotowywania go.
Kofeina działa najpierw na mózg. Następnie wzmaga pracę serca, przyspiesza oddychanie i całą wymianę materii. Naczynia krwionośnie zostają rozszerzone, ukrwienie wszystkich narządów poprawione. Naczynia mózgu lekko się przybliżają i ciśnienie krwi zostaje lekko podwyższone.
Historyczne wyjaśnienie: „Pewnego razu zauważyli starsi mężczyźni, którzy poszli na polowanie, że jastrząb najpierw „zamoczył” swoje pazury w trującym krzewie, a później po jednym ataku zabił swoja ofiarę. Mężczyźni pomyśleli, co by się stało gdyby tą trucizną z krzewu nasmarowali swoje strzały. Wzięli krew zwierzęcia i zamoczyli w niej strzały, a gdy strzała trafiła w zwierzę te padało jakby ogłuszone.”
Curare jest stworzonym z wielu substancji trucizną na strzałę, którą posługują się Indianie. Każde plemię ma swoją własną receptę i nie jest to dziwne, że wszystkie trucizny noszą nazwę Curare. Przetłumaczone oznacza tyle co „ugotowana śmierć”. Głównym składnikiem trucizny jest Curarin.
Trucizna ta działa dopiero wtedy, gdy wchodzi w kontakt z krwią co powoduje paraliż. Jest trucizną rozluźniającą mięśnie. Jego właściwości paraliżujące działają na nerwy i mięśnie. Do śmierci doprowadza dopiero zaprzestanie oddychania poprzez paraliż.
Indianie wierzyli, że w każdej roślinie jest duch, a gdy następuje kontakt z ofiarą te duchy łączą się, by zabić swoją ofiarę. Duchy jednak chcą się zemścić na ludziach, którzy zamknęli je w truciźnie, i dlatego Indianie mówią o śmiertelnym niebezpieczeństwie szamanów, którzy przygotowują ową substancję.
Źródło: geister-und-gespenster.de oraz wikipedia
Proszę Zaloguj lub Zarejestruj się by zagłosować.