Dziś, już nieco zapomniane legendy co jakiś czas na nowo wracają na usta mieszkańców miasta i domagają się należytego sobie miejsca.

Dziś, już nieco zapomniane legendy co jakiś czas na nowo wracają na usta mieszkańców miasta i domagają się należytego sobie miejsca. Ile prawdy znajduje się w dawnych historiach o cmentarzysku i tych, które zrodziły się już dawno po jego zburzeniu?

Wśród legend o niemieckim cmentarzu w Międzychodzie (woj. wielkopolskie), który został zburzony 30 lat temu, a na jego zgliszczach zbudowano osiedle domków jednorodzinnych, szczególnie dwie wzbudzały zaciekawienie i to ich echo rozbrzmiewa.

Pierwsza historia opowiada o eleganckiej kobiecie, która codziennie odwiedzała cmentarz. Ówcześni mieszkańcy Międzychodu jeszcze w czasach międzywojennych zastanawiali się nad jej pochodzeniem. Co ją wyróżniało, czym wzbudzała zainteresowanie?

W dużej mierze przyczynił się do tego charakterystyczny sposób ubioru: czarna długa sukienka oraz kapelusz ze strusimi piórami czarna woalka zasłaniająca twarz intrygowały, a nawet wzbudzały pewien niepokój. Tym bardziej, że strój kobiety określano jako elegancję poprzedniej epoki. Napawała przechodniów lękiem z innego powodu kobieta kuśtykała, jedna z nóg wydawała się dłuższa i większa – miasto roiło się od pogłosek, że ukrywa pod długą suknia końskie kopyto. Obawiano się także, że ma wiele wspólnego z nieczystymi siłami, gdyż podobno niejeden międzychodzianin przekonał się, że przejście obok niej i spojrzenie w jej twarz powoduje silny uciążliwy ból głowy. Ów dama codziennie przemierzała tę samą drogę i w okolicach godziny 10 znikała w bramach cmentarza.

Nikomu nie udało się ustalić, kogo tam odwiedzała, ile czasu na nim spędzała, ani co robiła. Powód był prosty – sam dozorca zarzekał się, że nigdy nie dostrzegł jej wchodzącej (było to możliwe ze względu na usytuowanie jego mieszkania). Niemożliwe było jednak aby opuściła cmentarz lub spędzała na nim tyle czasu niedostrzeżona przez niego i bez jego wiedzy.

Międzychodzianie obawiali się cmentarza także z innego powodu. Każdy, kto miał sposobność znaleźć się na nim około północy, uciekał z niego przerażony widokiem spłoszonych koni, które nacierały w jego kierunku. Mieszkający w sąsiedztwie niemieckiego cmentarzyska również zarzekali się, że poza rupotem koni słyszeli dźwięk uderzających o siebie łańcuchów.

Ile prawdy w tych historiach? Jaką tajemnicę przyszło skrywać ewangelickiemu cmentarzowi? Dziś trudno wyrokować. Zastanawia jednak, dlaczego nie pozostała po nim żadna fotografia? W zbiorze pocztówek z tamtych czasów nie znajdziemy choćby fotografii z żelazną brama cmentarza.

Myśl o klątwie rzuconej na to miejsce nasuwa się najstarszym mieszkańcom, kiedy dochodzą ich słuchy o kolejnych tragicznych losach obecnych mieszkańców osiedla. Co z profanacją jakiej dopuszczono się w 1968 roku podczas likwidacji i burzenia cmentarza? Obecnie rośnie legenda niespokojnych dusz, których ciała znalazły się podobno w rowie przeciwpowodziowym oraz domów wybudowanych na szczątkach ludzkich ciała. Czy każdy cmentarz kryje podobne historie?

Ze wspomnień Marianny Batury:
Była to drobna, chuda, stara kobiecina Na czarno ubrana i smutna mina Szła wolno od miasta strony Chodnik nie był płytkami wyłożony Suknia jak tren, ciągnęła się po ziemi Odmierzała drogę krokami drobnymi Widać było, że na jedną nogę utykała, Ludzie podejrzewali, że na drugiej kopyto miała Czy był to pochmurnym czy słoneczny dzień Obok płotu Rogalów szła jak cień. Prościutko, chodnikiem wolno zmierzała W bramie ewangelickiego cmentarza znikała Cicha i skromna, nikomu nie wadziła Nikt nie widział, co tam robiła I nikt nie widział kiedy wracała Lecza nazajutrz znów cicho podążała... Ludzie posądzali, ze rzucała uroki Omijali staruszkę i schodzili jej z drogi Mimo woli, gdy kogoś spotykała Tego człowieka mocno głowa bolała... W skroniach i oczach tak piekło, Że jedynie pomagało czarcie żebro! Z ziela napar herbaciany przyrządzali I głowę myli - rzucone czary ściągali... Nie było wiadomo, gdzie ona mieszkała Znali ją z tego, że cmentarz odwiedzała. Była owiana tajemnicą kobieta niewielka Nazywali ją i mówili: Idzie Kopenhelka!


źródło: Tydzień Międzychodzko-Sierakowski



Czy to nie dziwne, że do dzisiejszych czasów nie zachowała się ani jedna fotografia owego cmentarza. Jego wygląd można jedynie odtworzyć z pamięci starszych mieszkańców Międzychodu. Niektórzy starsi mieszkańcy opowiadają, że przed budową osiedla cmentarz zrównano z ziemią, a szczątki zmarłych wyrzucano na śmietniska.


Moja mama wspomina, że gdy chodziła do przedszkola (które znajdowało się na przeciwko cmenatrza) opiekunki na św. Wielkanocne, chowały dzieciom na cmentarzu wśród grobowców smakołyki lub drobne prezenty. Dzieci miały za zadanie je znaleźć. Czy to nie dziwnie, żeby dzieci szukały takich rzeczy na starym cmentarzu?

W Międzychodzie starych, nieistniejących cmentarzy jest podobno mnóstwo. W roku 2012 pod szpitalem został odkryty kolejny cmentarz (prawdopodobne również ewangelicki), znaleziono pod ziemią około 80 grobów. Kolejne cmentarze znajdują się podobno na ul. Daszyńskiego i niedaleko ogrodów działkowych, za torami kolejowymi, oraz za rzeką Wartą (tam wywożono zarażonych cholerą). Miasto przeszło wiele kataklizmów, od częstych epidemi chorób po notoryczne pożary miasta. Czy rzeczywiście może tam straszyć?